Trước đây, bệnh nhân mắc ung thư coi như đã bước vào cửa tử, vô phương cứu chữa. Thế nhưng ngày nay việc ứng dụng tế bào gốc trong y học đã mang lại nhiều tín hiệu tích cực, mở ra nhiều hướng điều trị bệnh lý hiệu quả hơn. Hơn 80 đầu bệnh có thể cải thiện được nhờ liệu pháp tế bào gốc trong đó có cả bệnh ung thư. A – Z về tế bào gốc trong điều trị ung thư sẽ có trong bài viết dưới đây, hãy cùng theo dõi.
Hiểu về mối tương quan giữa tế bào gốc và bệnh ung thư
Ung thư là bệnh lý hình thành do sự tăng sinh của các tế bào bất thường. Các tế bào này gom thành khối u và xâm lấn, triệt tiêu các tế bào khỏe mạnh của mô và cơ quan xung quanh. Lâu dần các tế bào ung thư lan rộng qua các hạch bạch huyết và toàn cơ thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Tế bào gốc là những tế bào có khả năng tự tái tạo và biệt hóa thành các tế bào chức năng khác trên cơ thể. Chúng được tìm thấy ở nhiều cơ quan như tủy xương, da, mô mỡ, dây rốn,…
Những năm gần đây, tế bào gốc được đưa vào trong các liệu pháp hỗ trợ điều trị ung thư. Nhờ khả năng đặc biệt tế bào gốc giúp phục hồi các mô, cơ quan bị tổn thương.Từ đó góp phần nâng cao hiệu quả điều trị ung thư bằng hóa, xạ trị. Hai loại tế bào gốc quan trọng được sử dụng nhiều trong hỗ trợ điều trị ung thư là tế bào gốc pluripotent (iPS) và tế bào gốc nguyên bào (ES).
Các loại tế bào gốc sử dụng trong điều trị bệnh ung thư
Tế bào gốc được lấy từ nhiều nguồn khác nhau trên cơ thể. Hiện nay, có hai loại tế bào gốc chính là tế bào gốc phôi và tế bào gốc trưởng thành. Tế bào gốc phôi được lấy từ nhau thai bị hạn chế bởi những cân nhắc về vấn đề đạo đức. Vì vậy, loại tế bào gốc điều trị ung thư chủ yếu là tế bào gốc trưởng thành. Tế bào gốc trưởng thành (Adult Stem Cells) được chia làm 3 loại:
Tế bào gốc tạo máu (Hematopoietic Stem Cells – HSCs)
Thường nằm trong tủy xương, răng, máu ngoại biên, máu kinh nguyệt, dịch cơ thể. Ở bào thai, tế bào gốc tạo máu được tìm thấy ở cuống dây rốn, màng ối, bánh nhau thai. Cho đến nay, FDA chỉ chấp thuận sử dụng tế bào gốc máu được lấy từ cuống rốn để điều trị ung thư do đa u tủy, bạch cầu. Các tế bào gốc được lấy từ xương tủy có thể được sử dụng nhưng chưa được FDA công nhận chính thức.
Tế bào gốc trung mô (Mesenchymal Stem Cells – MSCs)
Loại tế bào này được tìm thấy trong nhiều mô và cơ quan trên cơ thể. Chúng có thể sinh sôi nhanh chóng và tạo ra một số loại tế bào chuyên biệt như tế bào xương, tế bào mỡ và tế bào sụn. Tế bào gốc trung mô có vai trò quan trọng trong việc sửa chữa và tái tạo mô được sử dụng để hỗ trợ các liệu pháp điều trị nhiều loại ung thư.
Tế bào gốc thần kinh (Neural Stem Cells – NSCs)
Trong hệ thống thần kinh trung ương có thể tìm thấy các tế bào gốc thần kinh có khả năng tự đổi mới và tạo ra tế bào thần kinh hay tế bào thần kinh đệm. Hiện tại loại tế bào này mới đang được thử nghiệm điều trị ung thư vú, phổi, tiền liệt tuyến ở chuột.
Ngoài ra, những nghiên cứu mới đây đã tìm ra tế bào gốc ung thư (Cancer Stem Cells). Chúng có cấu trúc và chức năng giống tế bào gốc hoặc tế bào tiền thân chưa trưởng thành của tế bào khối u hoặc tế bào tạo khối u. Tế bào gốc ung thư đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển, di căn và tái phát ung thư. Do đó, tương lai các trị liệu nhắm mục tiêu đến các tế bào gốc ung thư có thể hứa hẹn điều trị được các loại khối u đặc khác nhau.
Vai trò của tế bào gốc trong điều trị bệnh ung thư là gì
Nhiều nghiên cứu về bệnh ung thư đã chỉ ra rằng tế bào gốc đóng vai trò quan trọng trong liệu trình điều trị. Vai trò của tế bào gốc được thể hiện rõ tùy theo hình thức cấy ghép, cụ thể:
Biệt hóa thành tế bào gốc máu hỗ trợ điều trị ung thư
Liệu pháp ghép tế bào gốc máu được áp dụng để điều trị bệnh ung thư do đa u tủy, bạch cầu và Lymphoma. Lúc này, tế bào gốc đóng vai trò rất quan trọng bởi khả năng biệt hóa thành các tế bào máu khác nhau như:
- Tế bào bạch cầu có chức năng tạo thành hàng rào miễn dịch bảo vệ cơ thể khỏi bệnh truyền nhiễm.
- Tế bào hồng cầu có vai trò vận chuyển oxy đi khắp cơ thể, đồng thời tiếp thu chất thải, nhận lại khí CO2 từ các mô và đem trở lại phổi để đào thải ra ngoài.
- Tế bào tiểu cầu có vai trò vô cùng quan trọng đối với quá trình đông máu, co mạch, miễn dịch,… Nếu cơ thể bị thương, tiểu cầu sẽ thực hiện chức năng làm đông máu để làm ngưng quá trình chảy máu ra ngoài tại nội mạc mạch máu.
Khi các khối u phát triển mạnh cần hóa trị, xạ trị để loại bỏ tế bào ung thư. Quá trình này có thể khiến tế bào máu, bạch cầu bị tổn thương hoặc mất đi. Bệnh nhân cần được truyền tế bào gốc tự thân hoặc đồng loại biệt hóa (bạch cầu, hồng cầu, tiểu cầu) để thay thế cho các tế bào đã bị tổn thương.
Điều hòa miễn dịch, giúp phục hồi các mô bị tổn thương
Kết quả nhiều nghiên cứu cho thấy, dùng các tế bào gốc trung mô trong liệu trình điều trị ung thư có nhiều tác dụng. Tế bào gốc trung mô giúp duy trì giai đoạn không biệt hoá và tăng sinh của tế bào gốc tạo máu. Đồng thời làm giảm đáp ứng miễn dịch mạnh mẽ ở bệnh nhân có tình trạng thải ghép. Ngoài ra, tế bào gốc trung mô khi được đưa vào cơ thể còn thúc đẩy quá trình phục hồi các mô, cơ quan bị tổn thương do hóa trị.
Tế bào gốc là chất gắn tăng cường trị liệu
Các tế bào gốc (trung mô) còn có vai trò như một chất gắn tăng cường trị liệu. Bằng cách bảo vệ các tác nhân trị liệu khỏi sự thoái hóa sinh học, giảm tác dụng phụ toàn thân và tăng mức độ điều trị tại chỗ. Việc sử dụng tế bào gốc lúc này để hỗ trợ cho liệu trình điều trị ung thư có kết quả tốt hơn.
Cơ chế tác động của các tế bào gốc trong điều trị ung thư
Việc cấy ghép tế bào gốc chỉ có tác dụng trực tiếp với trường hợp bệnh nhân bị ung thư đa u tủy, bạch cầu. Dựa trên cơ chế “Tế bào ghép chống lại khối u” sau khi tiến hành dị ghép tế bào gốc đồng loại. Điều này xảy ra khi các tế bào bạch cầu từ người hiến tặng tấn công và thay thế các tế bào ung thư còn sót lại trong cơ thể bệnh nhân sau những đợt hóa trị liều cao.
Những trường hợp khác tế bào gốc chỉ có vai trò như chất dẫn giúp người bệnh phục hồi và tăng cường sức khỏe để chống chọi lại tác dụng phụ do hóa trị, xạ trị. Việc điều trị hóa chất liều cao vừa có tác dụng loại bỏ tế bào ung thư, nhưng đồng thời cũng làm tổn thương 1 phần hoặc toàn phần các tế bào tạo máu khỏe mạnh. Các tế bào gốc tạo máu mới được truyền vào sẽ thay thế cho các tế bào bị tổn thương. Từ đó khôi phục quá trình sản xuất các tế bào máu, tế bào miễn dịch để giúp người bệnh khỏe mạnh hơn.
Liệu pháp tế bào gốc điều trị ung thư có thực sự hiệu quả
Trong nhiều thập kỷ qua, tế bào gốc đã được nghiên cứu và ứng dụng hiệu quả trong nhiều liệu trình điều trị y học. Riêng đối với nhóm bệnh ung thư, hiệu quả của tế bào gốc vẫn còn hạn chế và có thể thay đổi tùy theo giai đoạn phát triển của bệnh.
Đa phần, liệu pháp tế bào gốc thường được sử dụng để hỗ trợ cho quá trình điều trị hóa chất tiêu diệt tế bào ung thư. Lúc này, tế bào gốc đóng vai trò như chất dẫn kích thích quá trình hồi phục của cơ thể bệnh nhân. Chỉ một số ít trường hợp tế bào gốc có tác động trực tiếp loại trừ một phần nhỏ tế bào ung thư còn sót lại sau hóa trị.
Do đó, mọi người nên nhớ rằng, sử dụng tế bào gốc chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị và cải thiện tình trạng bệnh. Hiệu quả của quá trình còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là nguồn tế bào gốc.
Để tránh tình trạng hệ miễn dịch đào thải, tốt nhất nên ghép các tế bào gốc tự thân hoặc đồng loại (được lấy từ người thân cận huyết). Thông thường, tế bào gốc tự thân được lấy từ mô trên cơ thể người bệnh sẽ có độ tương thích 100% và hiếm khi bị đào thải. Bên cạnh đó, việc cấy ghép tế bào gốc điều trị ung thư cần được tư vấn, thực hiện bởi các chuyên gia giàu kinh nghiệm tại những đơn vị uy tín để đảm bảo an toàn.
Đơn vị điều trị ung thư bằng tế bào gốc uy tín tại Việt Nam
Tập đoàn y tế và thẩm mỹ công nghệ cao Ever Group là đơn vị tiên phong ứng dụng công nghệ tế bào gốc trong điều trị nhiều bệnh lý. Toàn bộ quy trình thăm khám và trị liệu tại Ever đều được kiểm soát và thực hiện bởi các chuyên gia đầu ngành đến từ Nhật Bản. Ever Việt Nam sử dụng nguồn tế bào gốc tự thân đảm bảo độ tương thích với cơ thể người bệnh. Điều này góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và hạn chế tối đa nguy cơ đào thải tế bào.
Hiện đơn vị đang hợp tác làm việc cùng nhiều bệnh viện hàng đầu, tiêu biểu như Bệnh Viện Bưu Điện, Bệnh Viện 115 Nghệ An, Bệnh Viện quốc tế Gia An và City – Tại HCM. Bên cạnh đó, Ever Việt Nam cũng ký kết hợp tác chiến lược cùng nhiều thẩm mỹ viện, tập đoàn nổi tiếng như: Viện thẩm mỹ quốc tế Thavi, Big House An Sinh, Hệ thống Bloom Spa, Thẩm Mỹ Quốc Tế Hachi Center. Mọi người đang có mong muốn điều trị bệnh ung thư bằng tế bào gốc có thể liên hệ trực tiếp Ever Việt Nam để được tư vấn miễn phí.
Việc sử dụng tế bào gốc trong điều trị ung thư đang có nhiều bước tiến mới. Tuy nhiên vẫn cần có thêm nhiều nghiên cứu lâm sàng để xác định hiệu quả thực tế. Đồng thời qua đó nắm bắt được những tác động phụ của liệu pháp lên cơ thể người bệnh. Trên cơ sở đó để cân đối có đưa liệu pháp vào áp dụng rộng rãi cho các đầu bệnh ung thư hay không. Nên nhớ rằng, mỗi loại tế bào ung thư sẽ có đặc điểm riêng nên phản ứng của chúng với tế bào gốc cũng khác nhau. Điều này có thể sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả chữa trị.
